Op 14 september 2019 eindigde de overgangstermijn voor de nieuwe Europese betaalrichtlijn PSD2, de opvolger van PSD1. Voluit staat PSD voor ‘Payment Services Directive’. Het doel van deze richtlijn is het betaalverkeer vlotter laten verlopen. Los van de evidente toepassing van deze regelgeving in de financiële wereld en de bankensector, heeft PSD2 ook voor vele andere ondernemingen een impact.
De richtlijn werd in Belgisch recht omgezet door de wet van 11 maart 2018 betreffende het statuut van en het toezicht op de betalingsinstellingen en de instellingen voor elektronisch geld, de toegang tot het bedrijf van betalingsdienstaanbieder en tot de activiteit van uitgifte van elektronisch geld, en de toegang tot betalingssystemen.
Een aantal maanden geleden werd echter duidelijk dat het ecosysteem voor e-commerce nog niet klaar is voor de strikte toepassing van de vereisten rond de verplichte sterke klantenauthenticatie (of in het Engels strong customer authentication of SCA) vanaf 14 september 2019. Om die reden heeft de Nationale bank op 27 augustus een transitieperiode aangekondigd. Deze tendens is zichtbaar in heel Europa. Er zal een migratieplan worden uitgewerkt samen met de industrie om het volledige ecosysteem te migreren naar een strike toepassing van deze sterke klantenauthenticatie en dit binnen een meer realistische termijn.
PSD2 wil zorgen voor meer concurrentie en innovatie en wil drempels voor nieuwe toetreders tot de financiële markt wegnemen. Dit eengemaakte juridisch kader moet daarnaast leiden tot een eenvoudiger, efficiënter en veiliger betalingsverkeer binnen de Europese Unie.
Toegang tot betaalrekeningen door derden
Eén van de meest ingrijpende gevolgen van PSD2 is dat een consument aan derde partijen de toestemming kan geven om diens betaalrekeningen in te kijken. Wanneer er sprake is van uitdrukkelijke toestemming, mag de betalingsdienstaanbieder (of in het Engels een payment service provider of PSP) dit niet weigeren en is deze verplicht om de rekeninggegevens en dus zijn data-infrastructuur open te stellen voor derde partijen, mits deze derde partij erkend is door de Nationale Bank. Let wel, het gaat enkel om betaalrekeningen, wat betekent dat bijvoorbeeld spaarrekeningen of beleggingsrekeningen uitgesloten zijn.
Bovenstaande betekent dat het bijvoorbeeld mogelijk is om een overzicht te krijgen van alle rekeningen bij verschillende banken in één app. Dit kan een app van een betalingsdienstaanbieder zijn, maar ook een app van een onderneming die een eigen betaalapp aanbiedt. Dergelijke onderneming noemt men een rekeninginformatiedienstaanbieder (of in het Engels een account information service provider of AISP). Dit maakt de ontwikkeling van nieuwe businessmodellen mogelijk die gebruik van maken van financiële data, iets wat tot nu toe enkel mogelijk was voor banken aangezien deze data exclusief aan hen toebehoorde.
Naast het feit dat betaalrekeningen kunnen worden ingekeken door derde partijen, is het ook mogelijk om als onderneming een licentie te verkrijgen om zelf betaalverkeer rechtstreeks te initiëren. Een onderneming die zelf betalingen van consumenten rechtstreeks initieert noemt men een betalingsinitatiedienstaanbieder (of in het Engels payment initiation service provider of PISP). Denk bijvoorbeeld aan Amazon die dan rechtstreeks de betaling zal kunnen afhandelen via de zichtrekening van de consument. Er wordt verwacht dat vele e-commercespelers deze licentie zullen aanvragen en op die manier betalingen rechtstreeks zullen verwerken. Het verkrijgen van deze licentie is echter niet evident en er zijn hoge beveiligingseisen waaraan moet worden voldaan.
