De voorbije weken werd heel wat geschreven over het feit dat kunstwerken zoals een schilderij of een foto, gebruikt kunnen worden om een AI-toepassing te trainen. Ook bekende artiesten zijn bezorgd over dit idee. Dit blijkt uit de “Statement on AI training” die ondertussen al meer dan 35.000 handtekeningen heeft verzameld.
In deze blogpost kom je meer te weten over het toegelaten gebruik van beschermde werken binnen de Europese Unie en leggen we uit hoe je je creaties kunt beschermen.
Welk gebruik van mijn werk laat het EU-recht toe?
De Europese Unie heeft in 2019 nieuwe wetgeving aangenomen over het auteursrecht en de rechten van uitvoerende kunstenaars in de digitale omgeving. Eén van de nieuwe wetten – de DSM-Richtlijn – voorziet in artikels 3 en 4 in uitzonderingen op het auteursrecht voor tekst- en data mining voor respectievelijk wetenschappelijk onderzoek en privédoeleinden.
Concreet laat deze uitzondering gebruikers toe om – onder bepaalde voorwaarden – grote hoeveelheden gegevens, zoals tekst, afbeeldingen, beelden, geluiden,…, computergestuurd te analyseren.
Deze uitzondering werd in 2022 omgezet naar Belgisch recht en maakt sindsdien deel uit van het Wetboek Economisch Recht.
Wat met AI dan?
Enkele weken geleden werd in Duitsland voor het eerst geoordeeld dat de ontwikkeling van AI – althans gedeeltelijk – onder deze uitzondering zou vallen.
Concreet ging de Duitse zaak over een foto van een fotograaf die in een dataset werd opgenomen die gebruikt werd om een AI-toepassing te trainen. Voor het gebruik van deze foto beriep de maker van de dataset zich op de uitzondering inzake tekst- en datamining.
In haar beslissing onderscheidde het gerecht verschillende stappen in het trainen en het gebruik van AI, namelijk:
- De opmaak van een dataset;
- De training van het AI systeem op basis van die dataset;
- Het gebruik van de AI toepassing voor het genereren van nieuwe inhoud.
Volgens de rechtbank valt de opmaak van een dataset onder de tekst- en datamining uitzondering. Het feit dat deze dataset vervolgens gebruikt zou worden voor de training van een AI-systeem, verandert hier niets aan. De rechtbank lijkt zelfs te impliceren dat de training zelf ook onder de uitzondering zou vallen.
Hoe kan ik dit vermijden?
Wil je zeker zijn dat je werk niet gebruikt wordt om AI te trainen? Dan kan dit door gebruik te maken van een “opt-out”. Dit betekent dat je uitdrukkelijk moet uitsluiten dat jouw werken voor tekst- en datamining gebruikt zouden worden. In dergelijk geval zouden jouw werken alleen nog dienen voor wetenschappelijke onderzoek.
De concrete uitwerking van zo’n voorbehoud hangt af van het medium waarmee je jouw werk verspreidt. Als jouw werk online beschikbaar is, bv. op een website, dan opteer je best voor een voorbehoud in de metagegevens. In sommige gevallen kan het ook volstaan om het voorbehoud in je algemene voorwaarden of een specifiek contract op te nemen.
Wij kunnen jouw helpen bij het opstellen van dergelijk voorbehoud! Aarzel niet om ons hierover te contacteren!
